Ülkemizde her geçen gün artan kira fiyatları son dönemde herkesin ana gündem maddelerinden biri haline geldi. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) PM Üyesi, Tekirdağ Milletvekili Candan Yüceer, artan kira fiyatları karşısında, yüksek enflasyon ve ekonomik darboğaz kıskacındaki yurttaşların mağdur olmaması ve bu çerçevede yaşanan sorunlara karşı alınması gereken önlemlerin araştırılması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne araştırma önergesi verdi.
“YILLIK KİRA ENFLASYONU YÜZDE 28,2”
Kira fiyatlarındaki artışların kontrolsüz bir biçimde devam ettiğini belirten Dr. Yüceer, “2021’in ikinci yarısı itibarıyla hem büyükşehirlere dönüşün başlaması hem de okulların açılacağı kararının bildirilmesinin ardından kira fiyatlarındaki artış hızı katlanmıştır. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM)’a göre, Türkiye’de temmuzdaki yıllık kira enflasyonu yüzde 28,2. Bu oran Ankara'da yüzde 30’u İstanbul'da ise yüzde 42,3'ü bulmaktadır. TÜİK’in 2019 yılı verilerine göre halkamızın tüketim harcamalarında aslan payını yüzde 23,7 ile kira ve konut giderleri almaktadır. İstanbul’da ise konut harcamalarının toplam harcamalar içerisindeki payı yüzde 28,6 olmuştur” dedi.
“KİRA ARTIŞI, FIRSATÇILIĞI BERABERİNDE GETİRİYOR”
Son aylarda kira fiyatlarının özellikle kiracıların değiştiği evlerde çok yüksek bir oranda arttığına dikkat çeken Dr. Yüceer, “Ev kiralarındaki önlenemez artış fırsatçılığı da beraberinde getirmektedir. Ev sahipleri istedikleri kadar zam yapamadıkları eski kiracılara evden çıkmaları için baskı yapmaktadır. Boşalan evleri ise fahiş fiyatlarla kiralamaktadır” diye konuştu.
KİRADA OTURANLARIN SAYISI ARTIYOR
Yüksek enflasyon ve yüksek faizler nedeniyle konut satışlarındaki yaşanan düşüşün halkı kiralık evlere muhtaç kıldığını ifade eden Dr. Yüceer, “Konut satışlarındaki düşüş Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine de yansımıştır. TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre, 2021 yılının Temmuz ayında Türkiye genelinde konut satışları, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 53 azalarak 107 bin 785 olmuştur. Yine TÜİK verilerine göre, oturulan konuta sahip olanlar 2020'de önceki yıla göre 1,0 puan azalarak yüzde 57,8'e gerilerken, kirada oturanların oranı 0,6 puan artışla yüzde 26,2'ye yükseldi” dedi.
“BARINMA HAKKI TEMEL HAKTIR”
Barınma hakkının temel bir hak olduğuna dikkat çeken Dr. Yüceer, Anayasa’nın konut hakkı ile ilgili maddesini hatırlatarak sözlerini şöyle sürdürdü: “Anayasamıza göre ‘Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.’ Ücretli çalışan insanların maaşlarına gelen zamla kira fiyatlarına gelen zam arasındaki makasın artması, barınma krizi anlamına gelmektedir. Her geçen gün artan kira fiyatları karşısında, yüksek enflasyon ve ekonomik darboğaz kıskacındaki yurttaşlarımızın mağdur olmaması için gerekli çalışmalar bir an önce yapılmalıdır.”
“YILLIK KİRA ENFLASYONU YÜZDE 28,2”
Kira fiyatlarındaki artışların kontrolsüz bir biçimde devam ettiğini belirten Dr. Yüceer, “2021’in ikinci yarısı itibarıyla hem büyükşehirlere dönüşün başlaması hem de okulların açılacağı kararının bildirilmesinin ardından kira fiyatlarındaki artış hızı katlanmıştır. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM)’a göre, Türkiye’de temmuzdaki yıllık kira enflasyonu yüzde 28,2. Bu oran Ankara'da yüzde 30’u İstanbul'da ise yüzde 42,3'ü bulmaktadır. TÜİK’in 2019 yılı verilerine göre halkamızın tüketim harcamalarında aslan payını yüzde 23,7 ile kira ve konut giderleri almaktadır. İstanbul’da ise konut harcamalarının toplam harcamalar içerisindeki payı yüzde 28,6 olmuştur” dedi.
“KİRA ARTIŞI, FIRSATÇILIĞI BERABERİNDE GETİRİYOR”
Son aylarda kira fiyatlarının özellikle kiracıların değiştiği evlerde çok yüksek bir oranda arttığına dikkat çeken Dr. Yüceer, “Ev kiralarındaki önlenemez artış fırsatçılığı da beraberinde getirmektedir. Ev sahipleri istedikleri kadar zam yapamadıkları eski kiracılara evden çıkmaları için baskı yapmaktadır. Boşalan evleri ise fahiş fiyatlarla kiralamaktadır” diye konuştu.
KİRADA OTURANLARIN SAYISI ARTIYOR
Yüksek enflasyon ve yüksek faizler nedeniyle konut satışlarındaki yaşanan düşüşün halkı kiralık evlere muhtaç kıldığını ifade eden Dr. Yüceer, “Konut satışlarındaki düşüş Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine de yansımıştır. TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre, 2021 yılının Temmuz ayında Türkiye genelinde konut satışları, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 53 azalarak 107 bin 785 olmuştur. Yine TÜİK verilerine göre, oturulan konuta sahip olanlar 2020'de önceki yıla göre 1,0 puan azalarak yüzde 57,8'e gerilerken, kirada oturanların oranı 0,6 puan artışla yüzde 26,2'ye yükseldi” dedi.
“BARINMA HAKKI TEMEL HAKTIR”
Barınma hakkının temel bir hak olduğuna dikkat çeken Dr. Yüceer, Anayasa’nın konut hakkı ile ilgili maddesini hatırlatarak sözlerini şöyle sürdürdü: “Anayasamıza göre ‘Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.’ Ücretli çalışan insanların maaşlarına gelen zamla kira fiyatlarına gelen zam arasındaki makasın artması, barınma krizi anlamına gelmektedir. Her geçen gün artan kira fiyatları karşısında, yüksek enflasyon ve ekonomik darboğaz kıskacındaki yurttaşlarımızın mağdur olmaması için gerekli çalışmalar bir an önce yapılmalıdır.”
Kİralardaki aşırı artışta emlak komisyoncularının etkisinden bahsedenler olmuş. Emlak komisyonlarına üst sınır getirilse mesela "kiralık emlak komisyonu asgari ücretin üçte biri veya yarısı kadar olabilir" gibi o zaman evin kirasının yüksek olup olmaması emlakçının aldığı komisyonu çok etkilemeyeceği için belki onlar da bu fiyat şişirme faaliyetlerine bir son verirlerdi.